Với 100% số phiếu ủng hộ, Thượng viện Mỹ ngày 10-7 đã nhất trí thông qua
nghị quyết mang mã số S.RES.412 về Biển Đông, yêu cầu Trung Quốc ngay
lập tức trả lại nguyên trạng như trước ngày 1-5-2014.
Một phiên họp của Thượng viện Mỹ
Nghị quyết S.RES.412 được một số Thượng nghị sĩ có ảnh hưởng của Mỹ bảo
trợ như Chủ tịch Thường trực Thượng viện Patrick Leahy, Thượng nghị sĩ
John McCain, Thượng nghị sĩ Robert Menendez và Chủ tịch Ủy ban đối ngoại
Thượng viện Benjamin Cardin. Nghị quyết tái khẳng định sự ủng hộ mạnh
mẽ của Chính phủ Mỹ đối với quyền tự do hàng hải, sử dụng các vùng biển
và không phận ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương theo đúng quy định của
luật pháp quốc tế. Nghị quyết nêu rõ, mặc dù không phải là một bên có
tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông nhưng Mỹ có lợi ích quốc gia trong việc
khuyến khích và ủng hộ các quốc gia trong khu vực hợp tác với nhau để
giải quyết các tranh chấp bằng con đường ngoại giao và hòa bình. Cũng
theo Nghị quyết, Mỹ kiên quyết phản đối việc ép buộc, hăm dọa, đe dọa
hoặc sử dụng vũ lực cản trở tự do trong không phận quốc tế nhằm thay đổi
nguyên trạng hoặc gây bất ổn khu vực châu Á - Thái Bình Dương.Một phiên họp của Thượng viện Mỹ
Nghị quyết S.RES.412 yêu cầu Trung Quốc rút ngay giàn khoan Hải Dương 981 cùng các lực lượng hộ tống ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, không được có các hành động trái với Quy tắc quốc tế về phòng ngừa đâm va trên biển, và trả lại nguyên trạng như đã tồn tại trước ngày 1-5-2014. Bên cạnh đó, nghị quyết cũng hối thúc Trung Quốc kiềm chế không thực thi Vùng nhận dạng phòng không trên Biển Hoa Đông mà nước này đơn phương tuyên bố thiết lập hồi tháng 11 năm ngoái, và không được thực hiện các hành động khiêu khích tương tự tại bất kỳ nơi nào khác ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Việt Nam hoan nghênh Nghị quyết của Thượng viện Mỹ
Ngay trong ngày hôm qua 11-7, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam - ông Lê Hải Bình nêu rõ Việt Nam hoan nghênh Nghị quyết 412 của Thượng viện Hoa Kỳ về Biển Đông. Tuyên bố được Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam đưa ra khi trả lời câu hỏi của phóng viên liên quan tới việc Thượng viện Hoa Kỳ vừa thông qua Nghị quyết 412.
Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao nói: “Việt Nam hoan nghênh việc Nghị quyết 412 của Thượng viện Hoa Kỳ yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan Hải Dương 981 và các lực lượng hộ tống khỏi vị trí hiện tại, không có các hoạt động trái với Quy tắc quốc tế về phòng ngừa đâm va trên biển (COLREGs); lên án các hành động cưỡng bức, đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, thay đổi hiện trạng hay gây bất ổn ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương”.
Ông Lê Hải Bình cũng khẳng định: “Việt Nam mong muốn các quốc gia trong và ngoài khu vực, trong đó có Hoa Kỳ tiếp tục có đóng góp mạnh mẽ, thiết thực, hiệu quả và có tính xây dựng cho hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không ở khu vực”.
Trung Quốc phải trả giá cho những hành động hung hăng
Đó là nhận định của học giả quốc tế tham dự hội thảo “Những diễn biến gần đây tại Biển Đông” diễn ra trong hai ngày 11-12/7 tại thủ đô Washington. Hội thảo do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tổ chức và đã thu hút sự tham gia của hàng chục diễn giả Mỹ và quốc tế.
Hội thảo nóng lên ngay từ thời
điểm khai mạc qua bài phát biểu với những ngôn từ mạnh mẽ của Chủ tịch
Ủy ban tình báo Hạ viện Mỹ, Mike Rogers. Trong bài phát biểu kéo dài tới
15 phút, ông Rogers chỉ rõ Trung Quốc đang cố tình thay đổi hiện trạng,
thay đổi các mối quan hệ trong khu vực, từ việc đơn phương tuyên bố
Vùng nhận dạng phòng không tại biển Hoa Đông cho đến hạ đặt giàn khoan
tại Biển Đông trong vùng biển Việt Nam. Hạ nghị sĩ Mỹ kêu gọi: Đây là cơ
hội để chúng ta thay đổi cục diện, để Trung Quốc hiểu rằng họ không nên
nghi ngờ quyết tâm của Mỹ trong việc bảo vệ tự do hàng hải, tự do
thương mại tại Biển Đông.
Chia sẻ quan điểm của Hạ nghị sỹ Rogers,
Giám đốc Chương trình an ninh châu Á-Thái Bình Dương thuộc Trung tâm Vì
một nền an ninh mới của Mỹ, Patrick Cronin nhấn mạnh Trung Quốc phải
trả giá cho những hành động hung hăng cũng như phớt lờ luật pháp quốc tế
nhằm thay đổi hiện trạng trên Biển Đông và Hoa Đông. Ông nói “Chúng ta
tiếp tục tìm kiếm giải pháp hòa bình đối với các tranh chấp nhưng đồng
thời cũng cần cứng rắn để Trung Quốc thấy rằng hành vi đơn phương thay
đổi hiện trạng bằng cưỡng ép vũ lực là không thể chấp nhận được”.
Giám đốc chương trình nghiên cứu Trung
Quốc thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Mỹ), Christopher
Johnson cho rằng, hành động của Trung Quốc tại Biển Đông là một chiến
lược đã định sẵn chứ không phải là những chiến thuật hoặc phản ứng nhất
thời đối với các nước láng giềng hay Mỹ. Theo ông, một trong những yếu
tố chủ yếu khiến Trung Quốc ngày càng cứng rắn trong vấn đề chủ quyền
lãnh thổ là ưu thế về kinh tế trong khu vực.
Trong khi đó, ông Alan Dupont, Giáo sư
an ninh quốc tế thuộc trường Đại học New South Wales (Australia) nhìn
nhận trong năm 5 qua, Trung Quốc đã khá thành công trong việc gây sức ép
để buộc các nước ASEAN nhượng bộ đối với các đòi hỏi chủ quyền của Bắc
Kinh nhưng tình hình sẽ thay đổi trong thời gian tới khi các nước ASEAN
đều lo ngại về chủ nghĩa đơn phương dựa trên sức mạnh vũ lực của Trung
Quốc.
Chuyên gia cao cấp về luật Đông Á, Giáo
sư Jerome Cohen cho biết những gì mà Trung Quốc đang làm khiến người ta
hoài nghi về tuyên bố “cường quốc trỗi dậy hòa bình” của Bắc Kinh. Giáo
sư Cohen, một người từng ủng hộ mạnh mẽ Trung Quốc trước đây, tỏ ý thất
vọng với cách hành xử của Bắc Kinh: “Tôi rất buồn với quan điểm hiện nay
của Trung Quốc. Tôi đã dành hết cả sự nghiệp của mình để thuyết trình
quan điểm của Trung Quốc về luật pháp trong nước và quốc tế. Vào những
năm 1960, một số nhà ngoại gia Mỹ thường trêu đùa, gọi tôi là luật sư
của Trung Quốc. Nhưng bây giờ thì tôi thực sự thất vọng
Đăng nhận xét